FAUNA - STRONA GŁÓWNA

 Jeleń szlachetny, jeleń (Cervus elaphus) - gatunek jeleniowatych.

Zasięg występowania: Jego liczne podgatunki zamieszkują Europę (część Półwyspu Skandynawskiego, Europa Środkowa i południowa), Azję (od Morza Czarnego do Morza Ochockiego i Morza Japońskiego), północną Afrykę. W Afryce żyją tylko na północy, dochodząc na południe do Sahary. Introdukowany w Ameryce Południowej, Australii i Nowej Zelandii.

W Polsce występuje jeleń europejski (Cervus elaphus elaphus), nazywany również jeleniem skandynawskim[1].
                              
W populacjach jelenia szlachetnego występującego w Polsce wyróżnia się kilka ekotypów: jeleń bieszczadzki (największy i najsilniejszy), jeleń mazurski, jeleń wielkopolski i jeleń pomorski[2].

W Polsce występuje we wszystkich większych kompleksach leśnych. Preferencje środowiskowe jeleni są zależne od pory roku. Głównym środowiskiem są nizinne i górskie lasy liściaste i mieszane. Z uwagi na rozłożyste poroże unikają terenów gęsto zakrzewionych.

Charakterystyka: Jest drugim - po łosiu - dużym gatunkiem z rodziny jeleniowatych. Jelenie ubarwione są zazwyczaj jednolicie, tylko młode są cętkowane na bokach i grzbiecie. Latem brązowopłowe do rudawego, zimą szarawe, z ciemniejszym karkiem u samców. Na szyi mają dłuższe włosy tworzące rodzaj grzywy zachodzącej na kłąb. Grandle są rozwinięte słabo, siekaczy brak.
Jeleń szlachetny występujący w Polsce może osiągać 2,5 m długości i wysokość w kłębie do 1,5 m. Waga dużego jelenia dochodzi do 350 kg (maksymalnie 497 kg)[3]. Masa spotykanych w Polsce jeleni waha się w granicach 150-160 kg, przy czym największe rozmiary osiągają osobniki około ósmego roku życia (średnio: samce 224 kg, samice 132 kg[1]) Najlepszą kondycję wykazują jelenie w wieku 5-10 lat. Ciężar zależny jest od obszaru występowania i dostępności pokarmu.

Jeleń szlachetny pokryty jest krótkim i przylegającym włosem. Sierść jelenia szlachetnego jest w zimie siwobrunatna, a w lecie rdzawobrunatna, wierzch głowy, szyja, podbrzusze i nogi są barwy ciemniejszej od reszty ciała. Ogon dochodzi do 15 cm długości.

Jelenie mają dobry węch i słuch.

Tryb życia: Z natury jest zwierzęciem dziennym, ale pod wpływem czynników zewnętrznych (obecność drapieżników, ludzi) zakłócających jego spokój i poczucie bezpieczeństwa prowadzi głównie nocny tryb życia, w dzień ukrywając się w leśnych gęstwinach. Rozpoczyna żerowanie po zmierzchu, a nad ranem wraca do swojej kryjówki. W ciągu dnia żeruje w miejscach, w których nie wyczuwa żadnego zagrożenia. Jelenie śpią tylko 60-100 minut na dobę.

Pożywienie jeleni stanowią pędy, liście, kora i owoce drzew i krzewów, trawy, zboża, zioła, ziemniaki, buraki, a zimą zeschnięte trawy, mchy, porosty, pączki i młode pędy drzew iglastych. Wychodzą też na pola uprawne skuszone burakami, kapustą, ziemniakami i zbożami.

Starsze osobniki chętnie korzystają z kąpieli błotnych na mokradłach, bagnach, w kałużach wody i w innych zbiornikach. Po takiej kąpieli ocierają się z błota o pnie drzew uwalniając się od pasożytów. Na wolności żyje średnio 5-6, maksymalnie do 15 lat, a w warunkach fermowych do 23 lat^.

Wrogowie: Naturalnymi wrogami jeleni w Polsce są wilk, ryś i niedźwiedź, które regulują liczebność populacji eliminując osobniki młode i osłabione. Jeleń szlachetny w Polsce jest zwierzyną łowną z okresem ochronnym.

powrót

widoczek.nets.pl    2008.08.16 

Drapieżńik - Bieszczady

Niedźwiedź brunatny – drapieżny ssak z rodziny niedźwiedziowatych. Osiąga od 1,5 do 3 m długości do 1,25 m wysokości i od 130-700 kg masy ciała. Sierść gęsta, barwy rudej, brunatnej, czarnej lub srebrzystej. kotowatych.

Żywi się nasionami, owocami, grzybami, dżdżownicami, ślimakami, jajami ptaków, chętnie zjada miód; z braku produktów naturalnych może wyrządzać znaczne szkody wśród bydła i zwierzyny leśnej. Na człowieka napada tylko drażniony lub zachęcony, np. przez karmienie. Na zimę przygotowuje sobie legowisko zwane gawrą i zapada w sen zimowy, z którego od czasu do czasu może się budzić. Żyje samotnie, tylko w okresie godowym w parach.

Nazwa niedźwiedź oznaczała niegdyś zwierzę odżywiające się miodem. Nazwa ta była eufemizmem starszej nazwy indoeuropejskiej. Podobne zjawisko występuję w gwarze góralskiej, gdzie jeszcze dziś starsi bacowie, a niegdyś także kłusownicy określali niedźwiedzia nazwą on (gw. uón, ó w gwarze podhalańskiej wymawia się inaczej niż u) co podkreślało pewien szacunek i strach przed tym zwierzęciem.

m i n i  galeria